در این مطلب لازم می دانیم پیش از توضیح در رابطه با کسورات صورت وضعیت پیمانکاری، مختصری به توضیح صورت وضعیت بپردازیم.
صورت وضعیت پیمانکاری چیست؟
صورت وضعیت در واقع سندی برای ارائه گزارش مالی از عملکرد عملیات اجرایی انجام شده بر مبنای قرارداد مابین کارفرما و پیمانکار است. پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با انواع صورت وضعیت مطلب “تنظیم صورت وضعیت پیمانکاری” را مطالعه نمایید.
هدف پیمانکاران از تهیه صورت وضعیت ارائه ی گزارش مالی به کارفرمای خود، تعیین میزان کارکرد ریالی در پروژه و به طبع آن درخواست پرداخت این مبلغ در وجه پیمانکاری است. در برخی موارد طبق قانون، مبالغی از صورت وضعیت تسلیمی پیمانکار به کارفرما، از سمت کارفرما قابل کسر است که در زیر به توضیح و معرفی انواع آن ها خواهیم پرداخت.
انواع کسورات صورت وضعیت پیمانکاری
کسور بیمه تامین اجتماعی:
میزان حق بیمه با توجه به نوع قرارداد متفاوت خواهد بود چنانچه در قرارداد، تهیه مواد و مصالح بر عهده پیمانکار و با هزینه وی صورت گرفته باشد و یا موضوع قرارداد ارائه ی خدمات بوده و کار تماما به صورت مکانیکی انجام گرفته باشد، حق بیمه به میزان ۷% ناخالص کل کارکرد به علاو بیمه بیکاری و در مجموع برابر ۷/۷۸% ناخالص کل کارکرد خواهد بود.
اگر قرارداد به صورت دستمزدی و خدماتی غیرمکانیکی باشد به میزان ۱۵% ناخالص کل کارکرد به اضافه بیمه بیکاری و در مجموع ۱۶/۶۷ درصد ناخالص کل کارکرد از هر صورت وضعیت پیمانکار کسر و تا زمانی که پیمانکار از سازمان تامین اجتماعی مفاصا حساب نگرفته باشد نزد کارفرما باقی خواهد ماند.
هم چنین حق بیمه قراردادهای پیمانکاری مقطوعاً ۶% ناخالص کارکرد به اضافه ۰/۶% به عنوان بیمه بیکاری، جمعا به میزان ۶/۶% ناخالص کارکرد می باشد که ۶/۱% آن سهم پیمانکار و ۰/۵% آن سهم کارفرما خواهد بود.
لازم به ذکر است پیمانکار جهت اخذ مفاصا حساب از سازمان تامین اجتماعی در ابتدای قرارداد ملزم به اخذ کدپیمان می باشد و می بایست لیست بیمه پرسنل مربوطه را در کد پیمان اخذ شده ارسال نماید.
بدین ترتیب در پایان قرارداد، باتوجه به مبلغ کل قرارداد و نرخ بیمه و همچنین محاسبه مجموع لیست های ارسال شده، محاسبات مربوط به مفاصا حساب صورت گرفته و پس از تسویه حساب نهایی با پیمانکار، مفاصا حساب به وی ارائه خواهد شد.
در آخر نیز پیمانکار این مفاصا حساب را به کارفرما تحویل داده و کسورات بیمه خود را دریافت خواهد نمود.
کسور تضمین حسن انجام کار:
طبق ماده ۳۵ شرایط عمومی پیمان کارفرما می تواند از هر صورت وضعیت پیمانکار ۱۰% به عنوان تضمین حسن انجام کار کسر نماید. نصف تضمین حسن انجام کار پس از تصویب صورت وضعیت قطعی و مابقی پس از تحویل قطعی مسترد می گردد.
مطابق ماده ۵ آیین نامه تضمین برای معاملات دولتی نیز، معادل ۱۰% از هر پرداخت (صورت وضعیت موقت، تعدیل، مابه التفاوت و پرداخت های نظیر به آن) بابت تضمین حسن انجام کار، کسر و در حساب سپرده نگهداری خواهد شد.
۸۰% مبالغ سپرده حسن انجام کار در ازای تضمین نوع الف، ب و ه مندرج در ماده سه آیین نامه تضمین معاملات دولتی، به پیمانکار برگشت داده خواهد شد.
ذکر این نکته حائز اهمیت است که چنانچه در قرارداد، کسر تضمین حسن انجام کار به گونه ی دیگری مطرح شده باشد به همان شکل عمل خواهد شد.
کسور پیش پرداخت:
مطابق با آیین نامه تضمین برای معاملات دولتی مبلغ پیش پرداخت معادل ۲۰% مبلغ اولیه قرارداد است. در واقع پیش پرداخت با هدف تقویت بنیه ی مالی پیمانکار پیش از انجام کار توسط کارفرما پرداخت خواهد شد.
مطابق بند پ ماده ۶ آیین نامه تضمین برای معاملات دولتی مبلغ پیش پرداخت از 15% تا 25% مبلغ اولیه پیمان است که مقدار دقیق آن باید در اسناد فرایند ارجاع کار و پیمان از سوی کارفرما پیش بینی و قید شده باشد.
لازم به ذکر است که در قرارداد های بخش خصوصی در صورتیکه کارفرما در مراحل ارجاع کار و یا قید در متن قرارداد، استفاده از مفاد آیین نامه تضمین معاملات دولتی را قرار داده باشد، مفاد این آیین نامه برای طرفین قرارداد لازم الاجرا می باشد و در غیر این صورت طرفین قرارداد، طبق مفاد مندرج در شرایط خصوصی پیمان نسبت به پرداخت و استرداد پیش پرداخت اقدام می نمایند.
کسور مالیات:
طبق قانون مالیاتهای مستقیم، ۳% از مبلغ هر پرداخت بهعنوان علیالحساب مالیات کسر خواهد شد که از ابتدای سال ۹۵ این مالیات حذف شده است.
در نرم افزار مدیریت قراردادها درگاه، علاوه بر امکان مدیریت کارآمد تمامی مراحل امور قراردادها، امکان تعیین ضرایب کسورات قانونی و مالیات بر ارزش افزوده برای هر قرارداد را نیز دارا می باشد.