سامانه جامع حسابداران

استهلاک(Depreciation) به مفهوم کاهش ارزش یک دارایی ثابت بر اثر عواملی نظیر گذر زمان، فرسایش ناشی از کار، تغییر تکنولوژی و .. گفته می شود. در حسابداری دارایی ثابت، استهلاک از طریق سرشکن کردن و تخصیص ارزش ثبت شده دارایی به طریقی معقول( و پذیرفته شده) و منظم به دوره های استفاده از آن ادازه گیری و ثبت می شود. روش های متعارف محاسبه استهلاک دارایی های ثابت عبارت از روش مسقیم به سال، نزولی به درصد و مجموع سنوات است:

1- مستقیم به سال: در این روش هر دارایی طی سنوات مشخصی به میزان ثابت در هر سال مستهلک می شود. مثلا دارایی به ارزش A ریال به صورت        مستقیم به سال با نرخ 10% هر سال معادل 10% از ارزش اولیه آن(A) مستهلک می شود.

2- روش نزولی به درصد: در این روش در این روش دارایی برای هر سال به میزان درصد مشخصی از ارزش دفتری خود مستهلک می شود. 

 به سال با نرخ 10% هر سال معادل 10% از ارزش دفتری آن(A) مستهلک می شود.

3- روش مجموع سنوات: در این روش مجموع سنوات عمر مفید دارایی را محاسبه کرده و برای سال اول نسبت عمر مفید به مجموع سنوات(بیشترین نرخ) را برای استهلاک در نظر می گیرند و برای سنوات آتی نسبت عمر مفید باقیمانده به مجموع سنوات ملاک محاسبه قرار می گیرد. به گونه اییکه در سال اول بیشترین  رقم استهلاک برای دارایی محاسبه و در سالهای بعد به نسبت ارقام کمتری محاسبه می شود.

مثال: اگر عمر مفید دارایی 5 سال باشد و بهای تمام شده دارایی برابر A ریال باشد. برای سال اول (5/15)*A  برای سال دوم (4/15)*A و ... استهلاک          محاسبه می شود که 15 برابر مجموع سنوت 1+2+3+4+5 است.

نکته 1: استهلاک ناشی از کاهش منابع طبیعی ناشی از بهره برداری را (Depletion) و کاهش ارزش دارایی های نامشهود و یا بازپرداخت تدریجی وام را (Amortization)

می نامند که در فرهنگ مالی فارسی به همه موارد استهلاک گفته می شود.

نکته 2: ارزش دفتری دارایی برابر بهای تمام شده دارایی منهای استهلاک انباشته دارایی است.

نکته 3: بهای تمام شده دارایی برابر بهای تمام شده تاریخی منهای ارزش اسقاط دارایی است.
نکته 4: وفق ماده 151 قانون مالیاتهای مستقیم تنها روش مستقیم به سال و نزولی به درصد پذیرفته شده است.